Aleksander Wielopolski Tom 1 i 2, Skałkowski Adam Mieczysław

Jest to powtórne wydanie klasycznej biografii Aleksandra Wielopolskiego, którą Adam M. Skałkowski przygotowywał w latach wojny pracując w czasie okupacji w archiwum rodzinnym potomków margrabiego. Rzecz ukazała się w roku 1947 i do dzisiaj stanowi podstawowe opracowanie dziejów Wielopolskiego. Ta świetna monografia historyczna pozwala bardzo dokładnie prześledzić losy, sposób myślenia i metody działania najważniejszego polityka polskiego w rosyjskim zaborze w epoce poprzedzającej Powstanie Styczniowe. Chłodny historyk Skałkowski kreśli jednak portret polityka, magnata, który jest na tyle plastyczny, że angażuje także emocje czytelnika. To niewątpliwie zasługa wartkiego języka autora i jego nienagannego stylu argumentacji i umiejętności syntetycznego rysowania obrazu człowieka i wydarzeń. Do tego Skałkowski cytuje niezwykle obficie źródłową spuściznę po swoim bohaterze – dziennik, korespondencję, dokumenty. To zabieg bezcenny, bo większość tych materiałów pochłonęła wojenna pożoga, a jednocześnie umieszczenie ich w przypisach nie odrywa od wciągającego tekstu.